Λαουράνα, Λουτσιάνο

(Luciano Laurana, 1420; – Πέζαρο 1479). Ιταλός αρχιτέκτονας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες του 15ου αι. Ελάχιστες πληροφορίες υπάρχουν για την καταγωγή του (μάλλον δαλματική) και για την ουμανιστική διαμόρφωσή του, επηρεασμένη από τα διδάγματα του Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι, τον οποίο ο Λ. γνώρισε ίσως κατά τη διάρκεια της διαμονής του στη Μάντοβα πριν από το 1465. Εκεί πιστεύεται ότι κατασκεύασε ένα τμήμα μιας στοάς στη λεωφόρο του Αγίου Ανδρέα. Αργότερα εργάστηκε στο Πέζαρο, κοντά στον Αλεσάντρο Σφόρτσα, και σχεδίασε την πρόσοψη του δυτικού ανακτόρου. Στο Ουρμπίνο προσελήφθη στην υπηρεσία του Φεντερίκο ντι Μοντεφέλτρο και διηύθυνε τις εργασίες της ανακατασκευής του ανακτόρου, έργου που παρουσίαζε εξαιρετικά δύσκολα προβλήματα κατασκευής και ρυθμού, επειδή έπρεπε να ενωθούν δύο προϋπάρχοντα κτίρια τοποθετημένα σε διαφορετικά επίπεδα. Ο Λ. κατόρθωσε ωστόσο να πετύχει απόλυτη ρυθμολογική ενότητα, εφαρμόζοντας τόσο στο εσωτερικό (κλίμακες, αίθουσες υποδοχής) όσο και στο εξωτερικό (κύρια πρόσοψη και πρόσοψη των Τοριτσίνι) τις αναλογίες και τους αναγεννησιακούς διακοσμητικούς τρόπους του Αλμπέρτι, τους οποίους όμως απλούστευσε, φώτισε περισσότερο και τόνισε με ανοιχτούς χρωματισμούς. Φημισμένες είναι η εσωτερική αυλή με τα μαρμάρινα τόξα που προβάλλουν μαζί με τους κίονες και με τις παραστάδες επάνω στο κόκκινο χρώμα των τοίχων και η πρόσοψη των Toριτσίνι με τους πλευρικούς κυλινδρικούς πύργους και με τη σειρά των επάλληλων τοξωτών εξωστών, όπου ο χώρος και ο όγκος βρίσκονται σε απόλυτη ισορροπία. Το 1474 ο Λ. εγκαταστάθηκε στο Πέζαρο και έλαβε μέρος στις εργασίες του φρουρίου που σχεδίασε ο ίδιος.